Terminy przedawnienia roszczeń

Zakres tematyczny:

• Szkody wynikłe z wypadku drogowego a przedawnienie.
• Odszkodowanie i zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej.
• Odszkodowanie i zadośćuczynienie za obrażenia ciała.
• Przedawnienie roszczeń.
• Odszkodowanie za wypadek z lat 1996 -2007.
• Nie ustalony sprawca wypadku a termin przedawnienia.
• Terminy ustawowe przedawnienia.

Art. 4421. 

§ 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. 
Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. 
§ 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. 
§ 3. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. 
§ 4. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletniości. 

USTAWA
z dnia 16 lutego 2007 r.
o zmianie ustawy - Kodeks cywilny

Art.  1. 
W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) uchyla się art. 442;
2) dodaje się art. 4421 w brzmieniu:
"Art. 4421. § 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
§ 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
§ 3. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
§ 4. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.".
Art.  2. 
Do roszczeń, o których mowa w art. 1, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a według przepisów dotychczasowych w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, stosuje się przepisy art. 4421 Kodeksu cywilnego.
Art.  3. 
Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia. (weszła w życie 10.8.2007r)

Wytoczenie powództwa o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przerywa bieg terminów przedawnienia, przewidzianych w art. 4421 także co do roszczeń przyszłych, nieobjętych żądaniami pozwu, jeżeli możliwość ich powstania w przyszłości wynika z faktów przytoczonych przez powoda. 

(por. uchwałę składu 7 sędziów SN z 21 maja 1981 r., III CZP 57/80.

Wyrok SN z dnia 20 listopada 2014 r. V CSK 5/14.

1. Dopóki postępowanie likwidacyjne nie skończy się definitywnie, oświadczenie ubezpieczyciela nie nosi waloru oświadczenia kończącego to postępowanie.
   Zważywszy na wynikający z art. 16 ust. 3 ustawy z 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej obowiązek ubezpieczyciela informowania ubezpieczonego o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej, nie można przyjąć, że celem racjonalnego ustawodawcy było, by postępowanie sądowe musiało być niekiedy wszczęte przed złożeniem przez ubezpieczyciela definitywnego oświadczenia i zakończeniem postępowania likwidacyjnego.
2. Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela rozpoczyna się po przerwie od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie od ubezpieczyciela kończące postępowanie likwidacyjne oświadczenie o przyznaniu lub odmowie świadczenia (art. 819 § 4 zdanie drugie k.c.).
3. Bieg terminu przedawnienia roszczenia przerwany na podstawie art. 819 § 4 k.c. rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym ubezpieczony otrzymał od ubezpieczyciela pisemne oświadczenie o przyznaniu lub odmowie świadczenia, które kończy postępowanie likwidacyjne.

Wyrok SN z dnia 21 maja 2009r V CSK 444/08

1. Art. 819 § 4 k.c. rozróżnia materialną czynność, jaką jest zgłoszenie zakładowi ubezpieczeń roszczenia, od czynności faktycznej jaką jest zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Dokonanie tej drugiej czynności także przerywa bieg przedawnienia roszczeń wynikających ze zgłoszonego zdarzenia.
2. Odpowiedzialność przedsiębiorstw, które posługują się pojazdami mechanicznymi jako środkami transportu, jest oparta na art. 435 w zw. z art. 436 k.c. Artykuł 435 k.c. dotyczy bowiem wyłącznie przedsiębiorstw, które pełnią tyko funkcję komunikacyjną. Najem samochodu nie uzasadnia zastosowania art. 436 k.c. zdanie drugie.

2012r. - Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 lipca 2012 r. II CSK 653/2011

Artykuł 442[1] § 2 k.c. może mieć zastosowanie do odpowiedzialności za szkodę Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

2012r. - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 15 listopada 2012r. (I ACa 527/12)

Nie jest możliwe kwestionowanie poglądu, iż także w odniesieniu do roszczeń kierowanych przeciwko pozwanemu Funduszowi mają zastosowanie zasady przedawnia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych, łącznie z zastosowaniem wydłużonego terminu przedawnia roszczeń mających swoje źródło w przestępstwie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wyprowadzony przez skarżącego z faktu braku wyroku karnego skazującego sprawcę wypadku wniosek o trzyletnim terminie przedawnienia roszczeń nie zasługuje na akceptację. 

Gdyby taki wyrok istniał nie wchodziłaby w ogóle odpowiedzialność Funduszu, która w okolicznościach sprawy powstała właśnie wobec faktu nieustalenia sprawcy szkody. (…) 

Sprawca może być wykryty w drodze domniemania faktycznego w sposób wystarczający do przypisania mu zawinionego działania i w konsekwencji odpowiedzialności odszkodowawczej. 

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2013 r. III CZP 50/13

Roszczenie pokrzywdzonego o naprawienie szkody, wynikłej ze zbrodni lub występku, wyrządzonej w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, których tożsamości nie ustalono (art. 98 ust. 1 pkt 1 i 2 w związku z art. 109a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 392 ze zm.), przedawnia się na podstawie art. 442[1] § 2 k.c.