Odpowiedzialność karna za spowodowanie wypadku drogowego

Po wypadku komunikacyjnym, gdy jego sprawca posiadał ważną polisę OC, towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaca osobom poszkodowanym odszkodowanie, zadośćuczynienie oraz ewentualne renty. Jest to tzw. odpowiedzialność cywilna, której celem jest naprawienie szkody wyrządzonej osobie trzeciej. Jednak niezależnie od odszkodowania, które pokrywa ubezpieczyciel, sprawca może zostać pociągnięty również do odpowiedzialności karnej.

Polskie prawo przewiduje zarówno wykroczenia drogowe, jak i przestępstwa związane z ruchem drogowym. Ich klasyfikacja zależy od skutków zdarzenia, stanu sprawcy w chwili wypadku oraz oceny jego winy.

Kiedy mówimy o wykroczeniu? Jeśli wypadek nie skutkuje poważnym uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią, a sprawca naruszył przepisy ruchu drogowego (np. nie zachował ostrożności, wymusił pierwszeństwo, nie dostosował prędkości do warunków na drodze), może odpowiadać za wykroczenie.

Typowe wykroczenia to m.in.:

• spowodowanie kolizji drogowej (art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń),
• niestosowanie się do znaków i sygnałów drogowych,
• kierowanie pojazdem w stanie po użyciu alkoholu (0,2-0,5‰ we krwi) – art. 87 KW.

W takich przypadkach sprawcy grozi:

• grzywna,
• punkty karne,
• zakaz prowadzenia pojazdów (czasowy),
• areszt do 30 dni (w niektórych sytuacjach).

Znacznie poważniejsze konsekwencje grożą sprawcy, jeśli w wyniku jego działania doszło do śmierci osoby lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W takich sytuacjach mamy do czynienia z przestępstwem z art. 177 § 1 lub § 2 Kodeksu karnego:

• Art. 177 § 1 kk – spowodowanie wypadku, w którym inna osoba odniosła średni lub ciężki uszczerbek na zdrowiu – zagrożenie karą do 3 lat pozbawienia wolności,
• Art. 177 § 2 kk – jeśli w wyniku wypadku ktoś poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, sprawcy grozi kara od 6 miesięcy do 8 lat więzienia.

W przypadku rażącego naruszenia przepisów – np. prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub przekroczenia prędkości w terenie zabudowanym – sądy często orzekają bezwarunkowe kary pozbawienia wolności.

Dodatkowo sąd może:

• orzec zakaz prowadzenia pojazdów nawet na 15 lat,
• zobowiązać sprawcę do zadośćuczynienia lub naprawienia szkody (osobno od roszczeń cywilnych pokrywanych przez ubezpieczyciela),
• wpisać karę do rejestru karnego, co wiąże się z dalszymi konsekwencjami w życiu zawodowym i społecznym sprawcy.

Jeszcze poważniejszą kwalifikację czynu stosuje się, gdy kierowca był nietrzeźwy (powyżej 0,5‰) lub pod wpływem środków odurzających. Wówczas, zgodnie z art. 178 § 1 i art. 178a Kodeksu karnego:

• za spowodowanie wypadku śmiertelnego w stanie nietrzeźwości grozi od 2 do 12 lat więzienia,
• samo prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości to przestępstwo zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności, zakazem prowadzenia pojazdów oraz obowiązkiem zapłaty świadczenia pieniężnego w wysokości co najmniej 5000 zł na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym.

Choć z punktu widzenia interesów poszkodowanego najważniejsze są środki finansowe na leczenie, rehabilitację czy godne życie po stracie bliskiej osoby, to jednak świadomość, że sprawca ponosi konsekwencje swoich czynów, ma również ogromne znaczenie moralne. Poszkodowanym łatwiej jest pogodzić się z nową sytuacją, jeśli wiedzą, że sprawca odpowiedział za swoje działanie i sprawiedliwości stało się zadość.

W Kancelarii Radcy Prawnego Sławomira Morlewskiego wspieramy naszych Klientów w uzyskaniu maksymalnego możliwego odszkodowania z OC sprawcy wypadku komunikacyjnego. Doradzamy, jakie działania warto podjąć, aby sprawa zakończyła się w sposób satysfakcjonujący dla poszkodowanych i ich bliskich. Zapraszamy do współpracy mieszkańców Warszawy, Łodzi, Lublina, Krakowa, Kielc, Radomia, Rzeszowa, Płocka oraz wielu innych miejscowości. Udzielamy także bezpłatnych porad prawnych z zakresu odszkodowań.