Sławomir Morlewski Radca Prawny
Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie
Skontaktuj się z nami:
518 841 148 morlewski-kancelaria@wp.pl

W sprawach o odszkodowanie:

darmowa porada prawna

Baza wiedzy

Naprawienie szkody art. 46 KK:

ZAKRES TEMATYCZNY:

· Podstawa prawna środka i jego formy.

· Przesłanki orzeczenia.

· Obligatoryjność środka.

· Termin złożenia wniosku.

· Wymogi wniosku.

· Podmioty uprawnione.

PODSTAWA PRAWNA ŚRODKA I JEGO FORMA:

Podstawą prawną środka jest art. 46 KK, który przewiduje dwie formy naprawienia szkody:

-Naprawienie szkody

-Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

III KK 418/16 Wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2017 r.

Artykuł 46 § 1 k.k. nie tylko dopuszcza możliwość jednoczesnego orzeczenia wobec sprawcy obowiązku naprawienia szkody majątkowej i wynagrodzenia za szkodę niemajątkową w postaci zadośćuczynienia, ale i taki obowiązek kreuje w razie prawidłowego zgłoszenia odpowiednich roszczeń przez uprawniony podmiot, o ile rzecz jasna szkody obu rodzajów wystąpiły i nie zaistniały okoliczności wyłączające stosowanie w danym układzie tego środka.



Art. 46. [Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody]

§ 1. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

§ 2. Jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu.

W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich.

§ 3. Orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego.

PRZESŁANKI ORZECZENIA:

Do przesłanek zastosowania środka kompensacyjnego zalicza się:

*Skazanie sprawcy za przestępstwo z którego powstała szkoda:

-czyli przypisanie mu odpowiedzialności za konkretny czyn, rozstrzygnięcie co do kary i środków karnych, kompensacyjnych.

-przestępstwo może być umyślne lub nieumyślne.

*wyrządzenie szkody przez sprawcę:

-czyli musi zachodzić związek przyczynowy pomiędzy przestępstwem a szkodą.

-szkoda może mieć charakter majątkowy np. utrata zarobków zmarłęgo w wypadku, koszty leczenia.

-szkoda może mieć charakter niemajątkowy np. krzywda psychologiczna, depresja, nerwica.

*wniosek pokrzywdzonego lub innej uprawnionej osoby.

II KK 67/17 Wyrok z dnia 15 marca 2017 r.

Warunkiem dopuszczalności orzekania obowiązku naprawienia szkody - zarówno w oparciu o przepis art. 46 § 1 k.k. jak i art. 72 § 2 k.k. - jest wydanie wyroku skazującego, w którym stwierdza się winę oskarżonego, co tym samym oznacza ostateczne przypisanie sprawcy popełnienia przestępstwa, z którego wynikła szkoda lub które spowodowało wyrządzenie pokrzywdzonemu krzywdy.

Jeżeli orzeczenie naprawienia szkody byłoby znacznie utrudnione sąd może orzec nawiązkę do 200.000zł na rzecz pokrzywdzonego.

OBLIGATORYJNOŚĆ ŚRODKA.

Sąd może również orzec środek z urzędu.

W przypadku złożenia wniosku przez pokrzywdzonego (osoba która doznała uszczerbku, rodzina zmarłego w wypadku) sąd jest zobligowany do orzeczenia tego środka, oznacza to ze nie może odmówić orzeczenia obowiązku naprawienia szkody.

Sąd może jednak zmodyfikować żądaną tytułem naprawienia szkody kwotę.

Sąd zobowiązany jest w przypadku złożenia stosownego wniosku orzec obowiązek naprawienia szkody, niezależnie od tego, czy sprawca ma ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej za szkody, czy go nie ma.

Problem roszczeń z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności będzie rozstrzygnięty pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczonym, natomiast pokrzywdzony ma prawo domagać się naprawienia wyrządzonej mu szkody na podstawie art. 46 KK.

V KK 191/17 Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017 r.

Wysokość orzeczonej na podstawie art. 46 § 2 k.k. nawiązki winna być miarkowana z uwzględnieniem rozmiaru szkód, ale szczególnie rozmiaru krzywdy wyrządzonej pokrzywdzonemu, ocenianej zwłaszcza przez pryzmat subiektywnych doznań ofiary przestępstwa, sposobu działania sprawcy, jak również tego, jaki wpływ na stan psychiczny osoby pokrzywdzonej wywołało znalezienie się w sytuacji ofiary przestępstwa.

V KK 172/16 Wyrok z dnia 24 sierpnia 2016 r.

Obowiązek naprawienia szkody przez oskarżonego dotyczy tylko szkody, której nie naprawiono i sąd - orzekając na podstawie art. 46 § 1 k.k. - musi mieć na względzie rozmiar już naprawionej szkody.

TERMIN ZŁOŻENIA WNIOSKU:

By być pokrzywdzonym w sprawie karnej i mieć status , należy złożyć oświadczenie na podstawie art. 54 KPK o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Wniosek z art. 46 KK można złożyć do momentu zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej.

Niezaspokojoną część roszczeń można realizować w postępowaniu cywilnym, które dla poszkodowanych w wypadkach drogowych jest podstawową i w mojej ocenie znacznie korzystniejszą drogą dochodzenia roszczeń ze względów praktycznych.

V CSK 482/14 Postanowienie SN z dnia 15 maja 2015 r.

To tylko wzgląd na interes poszkodowanego, aby zaoszczędzić mu konieczności wytaczania odrębnego procesu przed sądem cywilnym, spowodował wprowadzenie możliwości orzekania o odszkodowaniu przez sąd karny. Nie przesądza to jednak, aby przez sam fakt orzekania przez sąd karny, który o odszkodowaniu orzeka na podstawie tych samych przesłanek co sąd cywilny, zasądzone odszkodowanie traciło charakter cywilnoprawny i było w istocie środkiem karnym. Jeżeli sąd karny nie orzeka o odszkodowaniu, które ma charakter cywilnoprawny może w to miejsce orzec nawiązkę, która będzie miała charakter nie odszkodowania, lecz będzie to środek karny, gdyż sąd karny nie jest związany przepisami prawa cywilnego przy jej wymierzaniu.

WYMOGI WNIOSKU:

Wniosek o naprawienie szkody bądź krzywdy oparty o art. 46 KK nie musi spełniać żadnych szczególnych warunków formalnych.

Wystarczające jest by był zgodny z treścią wymogów z art. 119 KPK.

Wniosek można złożyć pismem procesowym lub ustnie do protokołu.

Wnioskodawca musi wskazać we wniosku środki dowodowe pozwalające ustalić rozmiar szkody lub krzywdy.

PODMIOTY UPRAWNIONE:

Podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku, odnosząc wniosek do wypadków drogowych są:

-Bezpośrednio pokrzywdzony przestępstwem, tj. osoba która doznała uszczerbku na zdrowiu.

-Osoby bliskie zmarłego w wyniku przestępstwa, najczęściej żona i dzieci, rodzice, ewentualnie osoby pozostające na utrzymaniu zmarłego.

-Prokurator.

-Inne osoby uprawnione.

Zgodnie z art. 49 KPK pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

Uchwała SN z dnia 20 czerwca 2000r. I KZP 5/00.

"Korzystanie przez sprawcę przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji z ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów nie wyłącza ani nakazu orzeczenia obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 k.k.), ani możliwości orzeczenia zamiast tego obowiązku nawiązki określonej w art. 46 § 2 k.k."

Jeżeli nie znalazłeś w tym artykule satysfakcjonującej Cię odpowiedzi na swoje pytania, masz jeszcze wątpliwości, chcesz skorzystać z bezpłatnej konsultacji lub myślisz o zleceniu nam sprawy, skontaktuj się z nami, postaramy się Ci pomóc w podjęciu decyzji.

BEZPŁATNA WERYFIKACJA SPRAWY

W sprawach o odszkodowanie bezpłatnie analizujemy czy w sprawie możemy uzyskać dla Ciebie świadczenia.

PROFESJONALNA POMOC PRAWNA

Potrzebujesz profesionalnej pomocy prawnej, nie czekaj, zgłoś się do nas otrzymasz pomoc jakiej oczekujesz.


Szybki kontakt

Telefon: 518 841 148
Email: morlewski-kancelaria@wp.pl
Adres: Biurowiec Q22, Al. Jana Pawła II 22, 00-133 Warszawa

Darmowa porada prawna